Zapomniany sekret zupy grzybowej na Wigilię? Mój tradycyjny przepis!

Ten zapach, który pamiętam z dzieciństwa

Pamiętam to jak dziś. Mała ja, przyklejona nosem do zaparowanej szyby, wypatrująca pierwszej gwiazdki. Ale tak naprawdę czekałam na coś innego. Na ten jedyny w roku zapach, który wypełzał z kuchni i oplatał cały dom niczym ciepły szal. Zapach wigilijnej zupy grzybowej. To nie był zwykły obiad, to była obietnica magii, prezentów i całej tej świątecznej krzątaniny, która sprawiała, że serce biło szybciej. Dziś, po latach, sama stoję przy garnkach i z mniejszym lub większym sukcesem staram się odtworzyć tamten smak. Chcę się z wami podzielić czymś więcej niż tylko listą składników. Chcę wam dać mój sprawdzony, domowy, absolutnie najlepszy tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową. To przepis pełen wspomnień i małych sekretów, które sprawiają, że jest wyjątkowy. Dla mnie to jest właśnie esencja świąt, a ten tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową to mój sposób na ich celebrację.

Tradycja starsza niż las

Zupa grzybowa na Wigilię to nie jest jakiś tam wymysł ostatnich lat. U mnie w domu mówiło się, że ten przepis jest starszy niż najstarsze drzewa w lesie, z którego dziadek przynosił latem grzyby. Babcia opowiadała, że grzyby to łącznik ze światem duchów, z tymi, których już z nami przy stole nie ma. Dawały siłę i zapewniały, że w następnym roku niczego nie zabraknie. I wiecie co? Coś w tym jest. Kiedy gotuję tę zupę, czuję taką dziwną więź z przeszłością, jakbym na chwilę stawała obok babci w jej małej kuchni. Każda rodzina ma swój własny, często pilnie strzeżony staropolski przepis na zupę grzybową wigilijną. U jednych z grubszym makaronem, u innych z lanymi kluskami. U nas zawsze królowały łazanki, takie kwadraciki, które idealnie pasowały do kawałków grzybów. Mój tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową to właśnie taka pamiątka, skrawek historii zamknięty w głębokim talerzu. To danie jest jednym z filarów wigilijnych potraw i nie wyobrażam sobie bez niego świąt. Prawdziwy tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową musi mieć w sobie tę nutkę historii.

Skarby z lasu, czyli co wrzucić do gara

Dobra, koniec sentymentów, czas na konkrety. Bo żeby zupa wyszła jak u babci, trzeba mieć dobre graty. Tu nie ma drogi na skróty, a smak zależy od jakości. Kluczem i sercem jest tu przepis na zupę grzybową wigilijną z suszonych grzybów.

Sercem i duszą tej zupy są oczywiście suszone grzyby. Koniec i kropka. U nas zawsze królowały podgrzybki, bo miały taki głęboki, leśny aromat, trochę ziemisty, trochę dymny. Ale borowiki też się sprawdzą, dadzą zupie takiej szlachetności, elegancji. Ważne, żeby były dobrze wysuszone, pachnące, a nie jakieś tam sklepowe wióry. Kiedy otwieram słoik z grzybami suszonymi latem, to jakbym otwierała lato w środku zimy. To jest właśnie ten sekret. Właściwe grzyby to najważniejsze składniki na tradycyjną zupę grzybową wigilijną.

No i warzywa. Bez włoszczyzny ani rusz. Marchewka dla słodyczy, pietruszka dla charakteru, kawałek selera dla głębi. Ale prawdziwym patentem mojej babci była opalona nad ogniem cebula. Rzucała ją prosto na palnik gazowy i czekała, aż skórka sczernieje. Ten prosty zabieg dodaje wywarowi niesamowitego, lekko wędzonego aromatu i pięknego koloru. Do tego klasyka: liść laurowy, kilka ziaren ziela angielskiego i czarny pieprz. I tyle. W każdym tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową mniej znaczy więcej.

A co do zupy? U mnie obowiązkowo łazanki. Ale wiem, że w wielu domach podaje się ją z uszkami z grzybami. I to też jest pyszne! Ważne, żeby dodatek nie zdominował smaku zupy, a jedynie go dopełnił. Dlatego ten tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową jest tak uniwersalny.

Jak zrobić tradycyjną zupę grzybową na Wigilię? Moja instrukcja

Oto obiecany, prosty przepis na tradycyjną zupę wigilijną grzybową, który zawsze się udaje. Przekazywany z pokolenia na pokolenie, z kilkoma moimi małymi ulepszeniami. Pokażę wam, jak zrobić tradycyjną zupę grzybową na Wigilię, żeby smakowała jak u mamy.

1. Moczenie grzybów, czyli cierpliwość popłaca. Zaczynamy zabawę dzień wcześniej. Tak, dzień wcześniej. Grzyby (taka porządna garść, z 50-70 gramów) trzeba zalać zimną wodą, tak żeby je całe przykryła, i zostawić na całą noc. Niech sobie spokojnie oddają cały swój aromat. To jest absolutna podstawa i nie ma tu drogi na skróty. Rano odcedźcie grzyby, ale pod żadnym pozorem nie wylewajcie tej wody! To jest płynne złoto, esencja smaku! Babcia by mnie chyba z domu pogoniła, gdybym to zrobiła. Grzyby posiekajcie w mniejsze kawałki.

2. Gotujemy esencję świąt. W dużym garze rozgrzejcie trochę oleju roślinnego. Wrzućcie posiekaną w kostkę cebulę i zeszklijcie ją na małym ogniu. Potem dodajcie resztę warzyw: pokrojoną marchewkę, pietruszkę i seler. Chwilę razem podsmażcie, żeby smaki zaczęły się łączyć. Teraz czas na grzyby – wrzućcie je do garnka i smażcie jeszcze przez moment. Wreszcie zalejcie wszystko wodą z moczenia grzybów (najlepiej przez sitko, żeby piasek został) i dolejcie jeszcze z 1,5 litra czystej wody lub bulionu warzywnego. Wrzucacie opaloną cebulę, liście laurowe, ziele angielskie. I gotujemy. Na wolnym ogniu, niech sobie pyka z godzinkę, aż warzywa będą mięciutkie. To właśnie fundament, na którym opiera się najlepszy przepis na tradycyjną zupę grzybową na Wigilię.

3. Wielki finał. Gdy wywar jest gotowy, wyławiam z niego warzywa (poza cebulą, którą wyrzucam) i przyprawy. Marchewkę można pokroić w kosteczkę i wrzucić z powrotem, resztę zjadam albo używam do czegoś innego. W garnku zostaje klarowny, ciemny bulion z kawałkami grzybów. Teraz najważniejszy moment – doprawianie. Sól i świeżo mielony pieprz to podstawa. Spróbujcie. Czegoś brakuje? Jeśli zupa jest za mdła, dodajcie dosłownie kilka kropel soku z cytryny albo octu. To podbije smak grzybów. Gotujcie jeszcze z 10 minut, żeby wszystko się przegryzło. Mój tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową właśnie dobiega końca.

4. Jak podawać? Gorącą zupę nalewam do miseczek. Osobno gotuję makaron łazanki. Każdy nakłada sobie tyle, ile chce. Na wierzch obowiązkowo siekana natka pietruszki, dla koloru i świeżości. Taka tradycyjna wigilijna zupa grzybowa z łazankami przepis to kwintesencja polskiej Wigilii. Zapewniam was, że ten tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową zachwyci każdego.

Moje małe sekrety i odpowiedzi na wasze pytania

Przez lata gotowania tej zupy nauczyłam się kilku trików. Czasem to właśnie te drobiazgi sprawiają, że prosty przepis na tradycyjną zupę wigilijną grzybową staje się mistrzostwem świata. Podzielę się nimi z wami.

Jak podkręcić smak? Jeśli czujesz, że czegoś brakuje, a grzyby były jakieś mało aromatyczne, jest na to sposób. Zanim wrzucisz posiekane, namoczone grzyby do wywaru, podsmaż je krótko na maśle klarowanym (w wersji niepostnej) albo oleju. Krótka karmelizacja robi robotę, serio. To taki mały trik, który sprawia, że mój tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową jest zawsze o poziom wyżej. Można też dodać szczyptę suszonych, zmielonych borowików – działają jak naturalny wzmacniacz smaku.

Czy można ją zrobić wcześniej? Pytacie mnie o to bardzo często. Oczywiście! Ona nawet musi swoje odstać, przegryźć się. Smakuje wtedy o niebo lepiej. Zawsze gotuję ją 23 grudnia wieczorem. W Wigilię rano tylko ją podgrzewam i gotuję świeży makaron. To ogromna oszczędność czasu i nerwów. A tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową jest stworzony do tego, by dać mu czas.

Czego unikać? Pośpiechu. Gotowania na dużym ogniu, bo wywar będzie mętny. Nie przesadzajcie też z przyprawami, żeby nie zabić delikatnego smaku grzybów. I najważniejsze – nie oszczędzajcie na grzybach. To one tu grają pierwsze skrzypce. Pamiętaj, że udany tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową to równowaga.

Więcej niż zupa

I to właściwie tyle. Cała filozofia. Gotowanie tej zupy to dla mnie rytuał. Co roku ten sam zapach przenosi mnie w czasie i przypomina, o co tak naprawdę w tych Świętach chodzi. O bycie razem, o wspomnienia, o ciepło, które daje nie tylko gorący talerz, ale i obecność bliskich. To coś więcej niż postna zupa grzybowa. To smak domu. Mam nadzieję, że mój tradycyjny przepis na zupę wigilijną grzybową zagości też na waszych stołach i stworzy nowe, piękne wspomnienia. Niech ten świąteczny przepis stanie się częścią waszej rodzinnej historii. Smacznego i Wesołych Świąt!