Mój sprawdzony przepis na kołacz z makiem, po którym znikają wszystkie okruszki

Pamiętam jak dziś ten zapach. Mieszanka drożdży, ciepłego mleka i słodkiego maku, która w każde święta wypełniała dom mojej babci. To był znak, że Boże Narodzenie jest tuż-tuż. Babcia, z rękami oprószonymi mąką, zwijała te swoje idealne rolady, a ja, mała dziewczynka, podkradałam z miski bakalie. Ten obraz i ten smak zostały ze mną na zawsze.

Przez lata próbowałam odtworzyć to cudo. Były zakalce, były suche masy makowe, były łzy nad pękniętym ciastem. Ale w końcu, po wielu próbach i błędach, udało się. Dziś chcę się z wami podzielić tym moim skarbem – to kompletny przepis na kołacz z makiem, który smakuje jak dzieciństwo. Jest wilgotny, puszysty i tak aromatyczny, że sąsiedzi pukają do drzwi. To nie jest jakiś tam szybki przepis na kołacz z makiem, to rytuał, ale obiecuję, że wart każdej minuty. To mój najlepszy przepis na kołacz z makiem, dopracowany do perfekcji.

Makowiec – więcej niż ciasto, to kawałek historii na talerzu

Kołacz z makiem, albo jak go u nas w domu nazywano, makowiec zawijany, to nie jest zwykłe ciasto. To symbol. Na wigilijnym stole symbolizował obfitość i pomyślność na nadchodzący rok. Każde ziarenko maku miało przynosić szczęście. Może dlatego tak go kochamy? Bo kojarzy nam się z ciepłem, rodziną, z czymś dobrym i stałym w naszym życiu. To ten smak, który łączy pokolenia.

Pamiętam, jak babcia mówiła, że jej przepis na kołacz z makiem to „kołacz z makiem przepis babci”, przekazywany z matki na córkę. I chociaż w sklepach pełno gotowych makowców, to żaden nie dorówna temu domowemu. Ten przygotowany własnoręcznie ma duszę. To jest ciasto z makiem na Boże Narodzenie, które tworzy wspomnienia. Dla wielu z nas to po prostu tradycyjny przepis na kołacz z makiem. Jeśli tak jak ja uwielbiacie świąteczne wypieki, to może skusicie się też na tani przepis na pierniki? U mnie w domu to obowiązkowy duet.

Skarby z mojej spiżarni, czyli co potrzebujemy

Zanim ubrudzimy sobie ręce, zbierzmy wszystkie potrzebne składniki. Jakość ma tu ogromne znaczenie, serio. Dobra mąka, prawdziwe masło i świeże drożdże to podstawa. Zawsze się śmieję, że dobry przepis na kołacz z makiem zaczyna się na zakupach. Pamiętajcie o tym, szukając idealny przepis na kołacz z makiem.

Do ciasta będziesz potrzebować:

• Mąka pszenna, taka tortowa, typ 450-550, około pół kilograma.
• Drożdże! Ja jestem fanką świeżych, taka mała kostka 25g wystarczy. Dają lepszy zapach. Ale jak nie masz, instant też dadzą radę.
• Ciepłe mleko, szklanka będzie ok. Takie w temperaturze ciała, nie za gorące, bo zabijesz drożdże!
• Cukier, kilka łyżek do ciasta i jedna do rozruszania drożdży.
• Masło, jakieś 80g, koniecznie roztopione i ostudzone.
• Jajka, 2 całe i 2 żółtka. Białka zostaw, przydadzą się do masy!
• Sól, tylko szczypta, dla balansu smaku.

A teraz serce naszego kołacza – masa makowa. Tutaj nie ma co oszczędzać!

• Mak, oczywiście. Około 250-300g dobrego, niebieskiego maku.
• Miód, ja daję 2-3 duże łyżki, dodaje takiej fajnej wilgoci. Można zastąpić cukrem.
• Bakalie, czyli to co tygryski lubią najbardziej. U mnie obowiązkowo rodzynki (wcześniej namoczone w herbacie!), skórka pomarańczowa i posiekane orzechy włoskie. Taki kołacz z makiem z bakaliami to jest to!
• Białka, te dwa co nam zostały. Ubite na sztywno dadzą masie lekkości.
• Aromat migdałowy albo waniliowy, żeby pachniało obłędnie.
• Czasem dodaję też odrobinę cynamonu. Spróbujcie, to jest super dodatek.

Zaczynamy zabawę! Jak zrobić kołacz z makiem krok po kroku

Zaczyn, czyli rozbudzamy drożdże do życia

Zaczynamy od najważniejszego – zaczynu. Do miseczki kruszymy drożdże, dodajemy łyżkę cukru, zalewamy to ciepłym (ale nie gorącym!) mlekiem i mieszamy. Posypujemy odrobiną mąki, przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce na kwadrans. Drożdże muszą zacząć pracować, urosnąć i zrobić taką fajną „czapeczkę” z piany. Jeśli nic się nie dzieje, to znaczy, że drożdże są stare i trzeba zacząć od nowa. To fundament, bez którego nasz przepis na kołacz z makiem się nie uda. Ten pierwszy krok jest kluczowy dla sukcesu, gdy realizujesz przepis na kołacz z makiem.

Wyrabianie ciasta – najlepsza siłownia dla rąk

Gdy zaczyn jest gotowy, przesiewamy mąkę do dużej miski. Robimy dołek, wlewamy zaczyn, dodajemy jajka, żółtka, cukier i sól. I teraz zaczyna się magia – wyrabianie. Można mikserem z hakiem, ale ja uwielbiam robić to ręcznie. To taka terapia. Wyrabiaj ciasto energicznie, z miłością, aż będzie gładkie i elastyczne. To ważny krok w każdym przepisie na kołacz z makiem. Na koniec, powoli, dodawaj roztopione masło i wyrabiaj dalej, aż ciasto je „wypije”. Gotowe ciasto powinno byc miękkie i odchodzić od ręki. Formujemy kulę, wkładamy do miski, przykrywamy i znowu – w ciepłe miejsce na godzinkę, półtorej, aż podwoi objętość.

Masa makowa, która powala na kolana

W czasie gdy ciasto rośnie, robimy masę. To mój ulubiony fragment, jeśli chodzi o cały przepis na kołacz z makiem: robienie masy. Mak płuczemy, a potem zalewamy wrzątkiem i zostawiamy na pół godziny, żeby napęczniał. Potem najważniejsza, i najnudniejsza, część – odsączanie. Trzeba go odcisnąć najdokładniej jak się da, najlepiej przez gazę. Im mniej wody, tym lepsza masa. Odsączony mak mielimy dwa razy w maszynce. Do zmielonego maku dodajemy miód, bakalie, aromat. Na samym końcu ubijamy na sztywno białka, które nam zostały i delikatnie, szpatułką, łączymy z masą. To sprawi, że będzie puszysta.

Zwijanie, formowanie i ostatnie chwile cierpliwości

Wyrośnięte ciasto jest piękne, prawda? Wykładamy je na stolnicę, lekko zagniatamy, żeby pozbyć się pęcherzyków powietrza i wałkujemy na duży prostokąt, grubości około pół centymetra. Na to ciasto wykładamy naszą cudowną masę makową, zostawiając wolny margines z każdej strony. I zwijamy! Ciasno, jak roladę. Końce podwijamy pod spód. Tak przygotowany kołacz przekładamy ostrożnie na blachę. To już prawie koniec, ten łatwy przepis na kołacz z makiem zaraz da wspaniały efekt. Przykrywamy go jeszcze na jakieś 30-40 minut, niech sobie odpocznie i podrośnie. W międzyczasie nagrzewamy piekarnik do 180 stopni. Czasem ludzie pytają, ile piec kołacz z makiem? U mnie to trwa około 40-50 minut, do pięknego, złotego koloru. Sprawdzam patyczkiem – jeśli jest suchy, gotowe! Warto zapisać sobie ten przepis na kołacz z makiem, bo na pewno do niego wrócicie.

Wykończenie dzieła – lukier czy kruszonka?

Upieczony i ostudzony kołacz jest już piękny sam w sobie, ale dekoracja to ta kropka nad i. U mnie w domu zawsze była bitwa: lukier czy kruszonka?

Ja jestem w teamie lukier. Taki prosty, cytrynowy. Cukier puder mieszam z sokiem z cytryny na oko, aż uzyskam gęstą, ale lejącą konsystencję. Polewam nim jeszcze lekko ciepły kołacz, tak podaje mój przepis na kołacz z makiem. Ten kołacz z makiem z lukrem przepis to klasyka, kwaskowaty smak idealnie równoważy słodycz maku. To dla mnie najlepszy przepis na kołacz z makiem – właśnie z cytrynową polewą.

Ale mój mąż uwielbia kruszonkę. Mówi, że to jego ulubiony przepis na kołacz z makiem. Jeśli też wolicie coś chrupiącego, to kołacz z makiem z kruszonką przepis jest dla was. Wystarczy rozetrzeć w palcach zimne masło z mąką i cukrem i posypać roladę przed pieczeniem. Proste, a jakie pyszne. Po udekorowaniu można jeszcze posypać skórką pomarańczową albo płatkami migdałów. A do kawy polecam też przepis na babeczki truskawkowe, jak już jesteście w wirze pieczenia!

Moje porady od serca (i po kilku porażkach)

Nie jestem żadnym ekspertem, po prostu upiekłam w życiu tyle makowców, że kilka rzeczy już wiem. I chętnie się nimi podzielę, żebyście Wy nie musieli uczyć się na błędach.

Po pierwsze, składniki. Nie idźcie na skróty. Świeże drożdże, prawdziwe masło, dobry mak. To naprawdę robi różnice. Kiedyś kupiłam gotową masę makową z puszki… nigdy więcej. Domowa to zupełnie inna bajka. To najważniejsza rada, jeśli chcecie, by wasz przepis na kołacz z makiem był najlepszy.

Po drugie, cierpliwość. Ciasto drożdżowe potrzebuje czasu i ciepła. Nie poganiajcie go. Dajcie mu wyrosnąć w spokojnym miejscu bez przeciągów. To jak z przygotowaniem sękacza domowego, precyzja i czas są kluczowe. A co jeśli coś pójdzie nie tak? Zakalec? Najczęściej to wina zbyt krótkiego wyrastania albo zbyt szybkiego otwierania piekarnika. Zbyt sucha masa? Pewnie za słabo odsączony mak albo za mało miodu. Nie poddawajcie się! Każdy kolejny domowy kołacz z makiem będzie lepszy. Ten przepis na kołacz z makiem jest na tyle elastyczny, że możecie go modyfikować.

Na koniec przechowywanie. Kołacz zawinięty w folię spożywczą wytrzyma kilka dni i wcale nie traci na smaku. A co najlepsze, świetnie się mrozi! Zawsze piekę dwa, jeden na święta, a drugi czeka w zamrażarce na gorszy dzień. To mój sprawdzony przepis na kołacz z makiem na święta i nie tylko. To sprawdzony przepis na kołacz z makiem, który zawsze się udaje, jeśli tylko trzymasz się tych kilku zasad.