Pączki jak u babci? Ten staropolski przepis na pączki to powrót do dzieciństwa

Pamiętam to jak dziś. Zapach gorącego oleju, drożdży i czegoś niewiarygodnie słodkiego, który unosił się w całym domu już od samego rana w Tłusty Czwartek. To był znak, że babcia Zosia weszła do kuchni i zaczęła swoją magię. Godzinami potrafiłem patrzeć, jak jej sprawne ręce wyrabiają ciasto, formują idealne kuleczki i wrzucają je na głęboki tłuszcz. Dla mnie, jej przepis na pączki staropolskie babci to coś więcej niż tylko lista składników. To wspomnienie beztroski, ciepła i smaku, którego nie da się podrobić. Dzisiaj chcę się z Wami podzielić właśnie tym skarbem. To jest ten jeden, jedyny staropolski przepis na pączki, który pozwoli Wam stworzyć w domu te same, idealnie puszyste pączki, które ja pamiętam z dzieciństwa.

Zakręcona historia polskich pączków

Kto by pomyślał, że historia pączków jest taka… zakręcona? Kiedyś, w średniowieczu, to wcale nie był słodki deser. Wyobraźcie sobie twarde ciasto, smażone na smalcu i nadziewane… słoniną. Brzmi dziwnie, prawda? Sama nie wiem, czy bym się odważyła spróbować. Na szczęście, z czasem wszystko się zmieniło. Cukier stał się bardziej dostępny i ktoś wpadł na genialny pomysł, żeby pączki zrobić na słodko.

Tłusty Czwartek stał się ich świętem, dniem, w którym można było sobie pofolgować przed nadchodzącym postem. A czym różniły się te dawne pączki od tych, które czasem kupujemy w pośpiechu w cukierni? Oj, różniły się bardzo. Były cięższe, bardziej treściwe, pełne żółtek, które nadawały im piękny, głęboki kolor. I miały ten sekretny składnik, odrobinę spirytusu, który sprawiał, że nie piły tyle tłuszczu. Ten oryginalny staropolski przepis na pączki, który zaraz poznacie, to prawdziwa podróż w czasie. Warto znać taki staropolski przepis na pączki.

Co sprawia, że te pączki są inne?

Co tak naprawdę decyduje o tym, że jedne pączki są niebem w gębie, a inne gumowatą kulką? To nie żadna czarna magia, chociaż babcia Zosia zawsze mawiała, że trzeba do ciasta dodać szczyptę serca. Kluczem jest jakość. Dobra mąka pszenna, świeżutkie drożdże, które aż pachną, wiejskie jajka, a konkretnie cała masa żółtek, i prawdziwe masło. No i ten słynny spirytus. Nie bójcie się go, alkohol wyparuje podczas smażenia, a zrobi robotę pierwsza klasa – pączki będą lżejsze i bardziej puszyste.

A teraz temat rzeka: na czym smażyć? Dzisiaj większość z nas sięga po olej, bo tak prościej. Ale jeśli chcecie poznać prawdziwy smak tradycji, spróbujcie kiedyś smażenia na smalcu. Prawdziwy staropolski przepis na pączki często opierał się właśnie na smalcu. Tak, wiem jak to brzmi, ale uwierzcie mi, staropolskie pączki smażone na smalcu przepis to zupełnie inna bajka. Skórka jest bardziej chrupiąca, kolor głębszy, a smak… no, tego się nie da opisać. Idealnie usmażony pączek powinien mieć też jasną obwódkę dookoła. To taki jego medal za dobre wyrośnięcie. To właśnie te detale odróżniają prawdziwy staropolski przepis na pączki od jego nowoczesnych podróbek.

Przepis na pączki krok po kroku – do dzieła!

No dobrze, koniec gadania, czas na działanie! Oto kompletny przewodnik, czyli jak zrobić staropolskie pączki krok po kroku. Zobaczycie, że ten staropolski przepis na pączki drożdżowe wcale nie jest taki trudny, a ten staropolski przepis na pączki przyniesie wiele radości.

Lista składników (wyjdzie z tego ok. 20-25 sztuk):

• 500 g mąki pszennej, najlepiej typ 500
• 50 g świeżych drożdży (nie suchych, to ważne!)
• 100 g cukru
• 8 żółtek od szczęśliwych kur
• 250 ml mleka, lekko podgrzanego
• 100 g masła, roztopionego i ostudzonego
• 30 ml spirytusu (lub wódki, jeśli nie masz)
• skórka otarta z jednej pomarańczy, bo daje super aromat
• szczypta soli
• do smażenia: ok. 1 kg smalcu albo dobrego oleju rzepakowego
• do środka: gęsta marmolada różana lub powidła śliwkowe

Robimy ciasto drożdżowe:

1. Rozczyn: Zaczynamy od pobudzenia drożdży. W kubeczku rozkrusz je, dodaj łyżkę cukru, dwie łyżki mąki i zalej połową ciepłego mleka. Wymieszaj, żeby nie było grudek, i odstaw w ciepłe miejsce na kwadrans. Musi urosnąć i zacząć się pienić – to znak, że drożdże żyją i mają się dobrze. To podstawa, bez tego nasz staropolski przepis na pączki nie ma szans powodzenia. Pamiętajcie, że dobry rozczyn to 50% sukcesu, gdy realizujecie staropolski przepis na pączki.
2. Wyrabianie: Do dużej miski przesiej mąkę, dodaj resztę cukru, żółtka, sól, skórkę z pomarańczy, resztę mleka i wyrośnięty rozczyn. Teraz najfajniejsza część – wyrabianie! Możesz użyć miksera z hakiem, ale ja wolę ręcznie, czuję wtedy ciasto. Po paru minutach, gdy składniki się połączą, wlej roztopione masło i spirytus. I teraz wyrabiaj, wyrabiaj i jeszcze raz wyrabiaj. Minimum 15 minut. Ciasto musi być gładkie, elastyczne i odchodzić od ręki. Będzie trochę lepkie, ale takie ma być. To właśnie długie wyrabianie jest sekretem idealnej puszystości. To właśnie wyróżnia staropolski przepis na pączki.

Czas na odpoczynek, czyli wyrastanie:

Przykryj miskę z ciastem czystą ściereczką i znajdź mu ciepły kącik. U mnie najlepiej sprawdza się lekko nagrzany i wyłączony piekarnik. Daj mu z godzinę, półtorej – musi podwoić objętość.

Formowanie i nadziewanie pączusiów:

Wyrośnięte ciasto wyłóż na blat podsypany mąką. Potraktuj je delikatnie. Ja odrywam po prostu kawałki ciasta (tak na oko, wielkości małego jajka), rozpłaszczam w dłoni, kładę łyżeczkę marmolady i dokładnie sklejam, formując kuleczkę. Ważne, żeby skleić je bardzo dobrze, inaczej nadzienie wypłynie w trakcie smażenia. Uformowane pączki odkładaj na deskę oprószoną mąką, zostawiając im trochę miejsca.

Drugie wyrastanie:

Przykryj je znowu ściereczką i daj im jeszcze z 30-40 minut spokoju. Muszą znowu podrosnąć, stać się takie napuszone. To klucz do lekkości, o jaką chodzi w przepisie. Taki właśnie jest idealny staropolski przepis na pączki – wymaga cierpliwości.

Wielkie smażenie:

W szerokim garnku rozgrzej tłuszcz. Jego temperatura jest absolutnie kluczowa. Idealnie to 175°C. Jeśli nie masz termometru, zrób test kawałkiem ciasta – wrzucony, powinien od razu wypłynąć i zacząć się rumienić, ale nie palić. Wrzucaj pączki ostrożnie, po kilka na raz, żeby nie obniżyć za bardzo temperatury tłuszczu. Smaż po 2-3 minuty z każdej strony na piękny, złoto-brązowy kolor. Prawidłowo usmażone pączki będą miały tę słynną, jasną obrączkę. To znak, że wasz staropolski przepis na pączki jest realizowany idealnie.

Finał:

Usmażone pączki wyławiaj łyżką cedzakową i układaj na ręcznikach papierowych, żeby pozbyć się nadmiaru tłuszczu. Pozwól im chwilę ostygnąć, zanim je udekorujesz. Nasz staropolski przepis na pączki jest już prawie na mecie!

Nadzienia i dekoracje, czyli wisienka na torcie

Prawdziwy staropolski przepis na pączki z różą to dla mnie kwintesencja smaku. Ta delikatna, perfumowana marmolada w środku puszystego ciasta to poezja. Pamiętam, jak kiedyś próbowałam użyć rzadszego dżemu truskawkowego… całe nadzienie wypłynęło, a ja miałam w kuchni istny armagedon. Dlatego tak ważna jest gęsta marmolada lub dobre powidła śliwkowe. Ten klasyczny staropolski przepis na pączki z marmoladą jest po prostu niezawodny. Generalnie, staropolski przepis na pączki kocha klasyczne nadzienia. A dekoracja? Tu już pełna dowolność. Można zrobić prosty lukier z cukru pudru i odrobiny gorącej wody lub soku z cytryny. Można też po prostu obsypać je cukrem pudrem. Ja lubię posypać lukier jeszcze kandyzowaną skórką pomarańczową. Bałagan w kuchni gwarantowany, ale uśmiechy domowników bezcenne.

Moje sprawdzone triki

Przez te wszystkie lata smażenia pączków nauczyłam się kilku rzeczy, często na własnych błędach. Po pierwsze – wszystkie składniki muszą mieć temperaturę pokojową. Wyjęcie jajek i mleka z lodówki na ostatnią chwilę to prosta droga do klapy. Po drugie, nie spiesz się. Ciasto drożdżowe potrzebuje czasu i ciepła. Każde skracanie etapów wyrastania odbije się na efekcie końcowym. Po trzecie, ta nieszczęsna temperatura oleju. Zainwestujcie w termometr kuchenny, naprawdę warto. I nie wrzucajcie zbyt wielu pączków na raz! To podstawowy błąd. Każdy pączek potrzebuje przestrzeni, a zbyt duża ich ilość gwałtownie schładza tłuszcz. Wtedy pączki zamiast się smażyć, zaczynają go pić. I wychodzi tłusty gniot. Stosując te rady, na pewno uda wam się ten najlepszy staropolski przepis na pączki. To naprawdę jest najlepszy staropolski przepis na pączki, jaki znam.

Coś innego, a jednak w tradycji

Chociaż kocham ten klasyczny staropolski przepis na pączki, polska kuchnia jest pełna niespodzianek. Czasem dla odmiany robię pączki serowe. Ciasto jest zupełnie inne, na bazie twarogu, bez drożdży. Są szybsze w przygotowaniu, mniejsze, bardziej zbite, ale też pyszne. To taki fajny wariant, gdy nie mamy czasu na wyrastanie. Ten tradycyjny przepis na pączki staropolskie z serem to też ciekawa odskocznia. To pokazuje, jak bogata jest nasza kulinarna tradycja. To nie tylko pączki, ale też wspaniałe mazurki czy całe bogactwo tradycyjnych wypieków polskich. Każdy przepis to opowieść. I mam nadzieję, że ten staropolski przepis na pączki zagości też w Waszych domach na stałe.