Grochówka jak u babci, czyli smak, który leczy duszę

Pamiętam to jak dzisiaj. Ziąb, plucha, powrót ze szkoły z przemoczonymi butami i ten jeden, jedyny zapach, który potrafił uratować najgorszy dzień. Woń wędzonego boczku, majeranku i ziemiście-słodkiego grochu unosząca się po całym mieszkaniu. To był nieomylny znak – babcia gotowała grochówkę. To nie była zwykła zupa. To był rytuał, obietnica ciepła i poczucia bezpieczeństwa. Właśnie dlatego uważam, że dobry przepis na grochówkę z boczkiem to coś więcej niż tylko lista składników. To przepis na szczęście.

W dzisiejszych czasach wszystko jest instant, szybkie, na już. A grochówka wymaga chwili, serca, cierpliwości. Może dlatego tak bardzo ją cenię. Jest jak list z przeszłości, przypominający, że na najlepsze rzeczy w życiu warto poczekać. Jeśli szukasz czegoś, co naprawdę Cię rozgrzeje i nasyci, to ten domowy przepis na grochówkę z boczkiem jest właśnie dla Ciebie.

Zupa z historią w tle

Zawsze mnie fascynowało, skąd wzięła się ta nasza miłość do grochówki. To nie jest przecież jakieś wyszukane danie. Proste składniki, chłopskie jedzenie. A jednak ma w sobie coś magicznego. Dziadek, który swoje w wojsku odsłużył, zawsze z błyskiem w oku opowiadał o grochówce z kotła polowego. Twierdził, że nigdzie indziej, nigdy potem nie jadł lepszej. Mówił, że to było paliwo, które pozwalało im przetrwać najgorsze. I coś w tym jest. Wojskowy przepis na grochówkę z boczkiem to legenda sama w sobie – gęsta tak, że łyżka stawała, pełna smaku wędzonki, dająca siłę i energię. Ta zupa ma w sobie charakter, historię, duszę.

My w domu nie gotujemy może w kotle nad ogniskiem, ale staramy się zachować ten tradycyjny charakter. To danie, które łączy pokolenia przy jednym stole. To jest właśnie piękno polskiej kuchni.

Fundamenty smaku, czyli bez czego grochówka nie istnieje

Zanim rzucimy się w wir gotowania, pogadajmy o składnikach. Bo w prostych daniach to one grają pierwsze skrzypce. Możesz mieć najlepszy przepis na grochówkę z boczkiem, ale jeśli użyjesz słabych produktów, to nic z tego nie będzie.

Sercem jest oczywiście groch. Ja zawsze używam łuskanego w połówkach – szybciej się gotuje i fajnie się rozpada, naturalnie zagęszczając zupę. Ale prawdziwą duszą, tym co nadaje całości głębi, jest boczek. I błagam, nie oszczędzajcie na nim. Poszukajcie dobrego, surowego wędzonego boczku, takiego co pachnie prawdziwym dymem, a nie aromatem w płynie. To on robi całą robotę. Do tego klasyczna włoszczyzna – marchew, pietruszka, kawałek selera – i cebula. No i przyprawy, z królem majerankiem na czele. To jest absolutna podstawa.

Są oczywiście różne szkoły. Jedni robią grochówkę 'na bogato’, z żeberkami, kiełbasą, toną mięsa. Inni wolą lżejsze wersje. Mój przepis na grochówkę z boczkiem jest gdzieś pośrodku – sycący, ale nie przytłaczający. Taki w sam raz.

Gotujemy! Mój sprawdzony przepis na grochówkę z boczkiem

Dobra, koniec gadania, czas na gotowanie. Zakasajcie rękawy, bo oto przed Wami sprawdzony, rodzinny i trochę przeze mnie udoskonalony przepis na grochówkę z boczkiem. Gwarantuję, że wyjdzie pyszna.

Składniki, które musisz mieć

Na wielki gar zupy, która starczy na dwa dni (bo na drugi dzień jest jeszcze lepsza!) potrzebujesz: około 500 g grochu łuskanego w połówkach, jakieś 300-400 g dobrego, wędzonego boczku, ze 3-4 ziemniaki, 2 marchewki, 1 korzeń pietruszki, mały kawałek selera, 1 dużą cebulę, 2-3 ząbki naszego polskiego czosnku. Do tego 2 litry bulionu (ja najczęściej używam warzywnego, ale drobiowy też da radę), trochę oleju, cała masa majeranku (serio, nie żałuj!), sól, świeżo zmielony czarny pieprz, 2 liście laurowe i kilka kulek ziela angielskiego. To wszystko, co zawiera ten łatwy przepis na grochówkę z boczkiem.

Krok pierwszy: cierpliwość, czyli moczenie grochu

Nie ma drogi na skróty. Groch trzeba namoczyć. Wsyp go do miski, zalej zimną wodą tak z zapasem i zostaw na całą noc. Albo przynajmniej na 8 godzin. Dzięki temu szybciej się ugotuje i będzie lżej strawny. Rano odlej wodę, przepłucz groch, zalej świeżą i gotuj go na małym ogniu przez jakieś 30-40 minut. Ma być już miękki, ale jeszcze nie rozpadać się w pył. Odcedź i odstaw na bok.

Krok drugi: boczkowa magia na patelni

Teraz najlepsza część. Boczek pokrój w kostkę – ja lubię taką nie za małą, żeby było co poczuć pod zębem. Rozgrzej patelnię (możesz dać odrobinę oleju, ale boczek zaraz puści swój tłuszcz) i wrzuć boczek. Smaż na średnim ogniu, aż się fajnie zrumieni i wytopi się z niego ten cały pyszny tłuszcz. Wtedy dorzuć pokrojoną w kostkę cebulę i smaż dalej, aż się zeszkli. Ten zapach to jest poezja! Całą zawartość patelni, razem z tym cudownym tłuszczem, przełóż do dużego garnka, w którym będziesz gotować zupę.

Krok trzeci: warzywa wchodzą do gry

Marchewkę, pietruszkę i seler obierz i pokrój w kostkę. Wrzuć je do garnka z boczkiem i cebulą i podsmażaj razem przez kilka minut. To wydobędzie z nich więcej smaku. Potem zalej wszystko bulionem, dodaj liść laurowy i ziele angielskie. Zagotuj, a potem zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem, aż warzywa będą prawie miękkie.

Krok czwarty: wielkie połączenie i finał

Gdy warzywa są al dente, do garnka ląduje wcześniej ugotowany groch oraz obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki. Teraz wszystko musi się razem pogotować na wolnym ogniu. Jakieś 20 minut powinno wystarczyć. Ziemniaki muszą zmięknąć, a część grochu powinna zacząć się rozpadać, tworząc tę charakterystyczną, kremową konsystencję. Mieszaj od czasu do czasu, bo grochówka lubi przywierać do dna. Jeśli zupa wyjdzie za gęsta, dolej trochę gorącej wody lub bulionu. Mój przepis na grochówkę z boczkiem jest elastyczny!

Krok piąty: ostatnie szlify, czyli doprawianie

To jest moment prawdy. Pod sam koniec gotowania dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek i króla tej zupy – majeranek. Nie bój się go, wsyp solidną łyżkę, a nawet dwie. Rozetrzyj go w dłoniach przed wsypaniem, uwolnisz więcej aromatu. Teraz dopraw solą i świeżo mielonym pieprzem. Spróbuj. Może trzeba więcej soli? A może jeszcze szczypta majeranku? Gotuj jeszcze 2-3 minuty i gotowe. Zdejmij z ognia i daj jej chwilę 'odpocząć’. Tak przygotowany przepis na grochówkę z boczkiem na pewno podbije serca domowników.

Gdy masz ochotę na małe szaleństwo

Klasyka jest super, ale czasem człowiek ma ochotę na coś więcej. Ten przepis na grochówkę z boczkiem to świetna baza do eksperymentów. Jeśli jesteś prawdziwym mięsożercą, dorzuć do smażącego się boczku pokrojoną w plastry dobrą kiełbasę. Zupa nabierze jeszcze więcej charakteru. A jeśli chcesz totalnego odlotu, spróbuj wersji z żeberkami wędzonymi. Ugotuj na nich wywar, a potem obierz z nich mięso i dodaj do zupy. To jest dopiero smak! A jak już jesteśmy przy zupach, które potrafią zaskoczyć, to może zainteresuje Cię przepis na zupę krem z cukinii – zupełnie inna bajka, ale równie pyszna.

Czasami, gdy dbam o linię, rezygnuję z ziemniaków. Grochówka z boczkiem bez ziemniaków też jest świetna, lżejsza, ale wciąż sycąca. Jak widać, to danie można dostosować do siebie. Nawet szybki przepis na grochówkę z boczkiem dla zabieganych jest możliwy do zrealizowania, wystarczy użyć grochu z puszki i gotowego bulionu, choć to już nie to samo.

Moje małe sekrety, żeby zawsze wyszła

Przez lata gotowania tej zupy nauczyłem się kilku rzeczy. Po pierwsze, kontroluj groch. Lepiej go lekko nie dogotować na początku, bo i tak dojdzie w zupie. Rozgotowany na papkę psuje całą teksturę. Po drugie, nie zagęszczaj zupy mąką, jeśli nie musisz. Groch i ziemniaki zrobią to naturalnie. Jeśli już musisz, zmiksuj chochelkę zupy i wlej ją z powrotem do garnka. Po trzecie, jak już wspomniałem – majeranek. Dużo majeranku. To on sprawia, że to nie jest zwykła zupa z grochu, a prawdziwa, polska grochówka.

A i jeszcze jedno – ta zupa jest idealna do mrożenia. Zawsze gotuję większy gar, a resztę porcjuję i mrożę. To genialne rozwiązanie na te dni, kiedy nie mam siły gotować. Jeśli lubisz takie praktyczne przepisy, sprawdź też przepis na zupę z cukinii.

Z czym to się je?

Dla mnie odpowiedź jest jedna: ze świeżym chlebem na zakwasie z chrupiącą skórką. Taka pajda, którą można maczać w gęstej zupie, to jest po prostu niebo. Niektórzy lubią z grzankami czosnkowymi, inni dodają kleks śmietany. Ja wolę wersję bez dodatków, żeby nic nie zakłócało tego idealnego smaku. Przed samym podaniem posypuję talerz świeżą natką pietruszki. Prosto i pysznie.

No to do garnków!

Mam wielką nadzieję, że ten mój przydługi wywód i przepis na grochówkę z boczkiem zainspirował Cię do działania. To jest danie, które warto pielęgnować. W jego smaku zaklęta jest nasza historia, tradycja i ciepło domowego ogniska. Nie bój się eksperymentować, dodawać coś od siebie, uczynić ten przepis swoim własnym. Bo najlepsze jedzenie to to gotowane z pasją. Smacznego!