Grochówka jak u Babci – Mój Sprawdzony Przepis na Grochówka z Boczkiem

Pamiętam ten zapach do dziś. Wracam zmarznięty ze szkoły, a w całym domu unosi się dymna woń wędzonego boczku i majeranku. To był znak, że babcia gotuje grochówkę. Tą prawdziwą, gęstą, taką, że łyżka stawała w niej dęba. To nie była zwykła zupa, to był cały rytuał, obietnica ciepła i sytości na resztę dnia. Dla mnie to smak dzieciństwa, bezpieczeństwa i domowego ogniska. I chociaż próbowałem wielu wersji, to właśnie ten babciny przepis na grochówka z boczkiem na zawsze pozostał w mojej głowie i sercu.

Dzisiaj chcę się nim z Wami podzielić. To nie jest kolejny sterylny przepis z internetu. To kawałek mojej historii. Opowiem Wam, jak zrobić grochówkę z boczkiem od podstaw, bez pośpiechu, z duszą. To będzie najlepszy przepis na grochówka z boczkiem, jaki poznacie, obiecuję.

Skarby z babcinej spiżarni, czyli co wrzucić do gara

Zanim zaczniemy cokolwiek pichcić, trzeba zgromadzić amunicję. Sekretem każdej dobrej grochówki są składniki. Babcia zawsze mówiła, że z byle czego bata nie ukręcisz i miała rację. Dlatego wybierajcie produkty z głową. Oto moja lista skarbów:

Groch jest tu królem, to jasne. Ja najczęściej używam grochu łuskanego w połówkach, bo nie trzeba go moczyć przez całą noc, a życie jest za krótkie, no wiesz. Ale jeśli masz cały, niełuskany, też będzie super, tylko pamiętaj, żeby go namoczyć dzień wcześniej. Smak będzie wtedy jeszcze głębszy.

Boczek! To serce i dusza tej zupy. Musi być wędzony, porządny, z widocznym tłuszczykiem, który pięknie się wytopi i odda cały swój dymny aromat. Nie oszczędzajcie na nim. Czasem, jak mam ochotę na wersję premium, dorzucam też kilka wędzonych żeberek. Wtedy to już jest poezja. Taki przepis na grochówka z boczkiem i żeberkami to coś, co powali na kolana każdego miłośnika mięsa.

Warzywa, czyli solidna baza. Marchewka, pietruszka (korzeń, nie natka!), kawałek selera i duża cebula. To one budują ten słodkawy, warzywny fundament, na którym opiera się cały smak. Niektórzy dodają też ziemniaki – ja należę do tej szkoły. Pokrojone w kostkę, fajnie zagęszczają zupę i sprawiają, że jest jeszcze bardziej sycąca.

A na koniec przyprawy, czyli ta magia, która sprawia, że grochówka to grochówka. Absolutny mus to majeranek. I to nie szczypta! Dajcie go dużo, roztarty w dłoniach tuż przed dodaniem do garnka, żeby uwolnić cały aromat. Do tego kilka liści laurowych, ziele angielskie, czosnek (koniecznie polski, jest ostrzejszy), świeżo mielony czarny pieprz i sól. Tyle. Żadnych kostek rosołowych, żadnych polepszaczy. Natura sama wie, co dobre. Ten prosty przepis na grochówka z boczkiem opiera się na jakości, nie na ilości dodatków.

Zaczynamy gotowanie – krok po kroku przez krainę smaku

Dobra, skoro mamy już wszystko, czas zakasać rękawy. Gotowanie grochówki to proces, to celebracja. Nie da się tego zrobić w 15 minut i całe szczęście. To jest właśnie ten czas, kiedy kuchnia wypełnia się zapachem, a domownicy zaczynają kręcić się w pobliżu, pytając „co tak pachnie?”. Mój przepis na grochówka z boczkiem jest prosty, ale wymaga trochę serca.

Najpierw boczek. Kroję go w solidną kostkę i wrzucam na suchą, zimną patelnię. Powoli, na małym ogniu, wytapiam z niego tłuszcz. Chcę, żeby skwarki były chrupiące i złociste. Kiedy już takie są, zdejmuję je łyżką cedzakową, a na patelni zostawiam ten cudowny, pachnący tłuszcz. Część skwarków odkładam na później, do posypania na talerzu. Resztę zaraz wrzucę do zupy.

Do dużego garnka, w którym będzie dziać się cała magia, wrzucam opłukany groch (jeśli używasz łuskanego) lub namoczony i odcedzony (jeśli całego). Wrzucam też podsmażone skwarki (ale nie wszystkie!) i ewentualnie żeberka. Zalewam to zimną wodą lub, jeśli mam, bulionem warzywnym, tak z grubsza na 3-4 palce ponad poziom składników. Dodaję liście laurowe, ziele angielskie i stawiam na ogniu. Gotuję powoli, aż groch zacznie mięknąć. To może potrwać od 45 minut do ponad godziny.

W tym czasie mam chwilę, żeby przygotować warzywa. Marchewkę, pietruszkę, seler i ziemniaki obieram i kroję w równą kostkę. Cebulę siekam drobno. Na patelni, na tym tłuszczu z boczku, który zostawiliśmy, szklę cebulkę na złoto. Kiedy groch jest już w połowie miękki, dorzucam do gara pokrojone warzywa i podsmażoną cebulkę. Mieszam i gotuję dalej, aż wszystko będzie idealnie miękkie. Grochówka domowa musi być pełna warzyw, więc się nie krępujcie.

Finał jest najważniejszy. Gdy warzywa są już gotowe, a groch zaczyna się rozpadać, naturalnie zagęszczając zupę, przychodzi czas na doprawianie. W dłoniach rozcieram solidną garść majeranku i wsypuję do zupy. Dodaję przeciśnięty przez praskę czosnek, świeżo mielony pieprz i sól. Mieszam, próbuję. I znowu. Doprawiam tak długo, aż smak będzie idealny. Pamiętajcie, że boczek i żeberka są słone, więc z solą ostrożnie. Na koniec gotuję wszystko jeszcze przez 5-10 minut, żeby smaki się „przegryzły”. To jest właśnie cały, sprawdzony przeze mnie przepis na grochówka z boczkiem.

Moje wariacje na temat grochówki

Chociaż ten klasyczny przepis na grochówka z boczkiem jest moim ulubionym, czasem lubię poeksperymentować. Mój dziadek, który służył w wojsku, zawsze śmiał się z mojej „delikatnej” zupki i twierdził, że prawdziwa musi być taka, żeby łyżka stała. Jego grochówka wojskowa z boczkiem przepis to była prawdziwa bomba kaloryczna, pełna mięsa i tłuszczu. Często dorzucał do niej pokrojoną w plastry i podsmażoną kiełbasę. Taki grochówka z boczkiem i kiełbasą przepis to idealna opcja na naprawdę wielki głód i mroźny dzień. Smak jest wtedy jeszcze bardziej intensywny, dymny.

Jeśli macie mało czasu, istnieje też szybki przepis na grochówka z boczkiem. Wystarczy użyć grochu z puszki (choć to dla mnie trochę świętokradztwo) albo gotować wszystko w szybkowarze. Skraca to czas o ponad połowę, a efekt jest całkiem niezły. To dobre rozwiązanie, gdy tęsknota za smakiem dzieciństwa dopada znienacka, a czasu brak. Każdy przepis na grochówka z boczkiem można dostosować do siebie. Ta grochówka z boczkiem wędzona przepis jest na tyle uniwersalny, że przyjmie prawie wszystko.

Jak podać to cudo i co zrobić, gdy coś zostanie?

Grochówkę najlepiej podawać gorącą, prosto z gara. Na talerzu posypuję ją odłożonymi wcześniej chrupiącymi skwarkami i świeżą natką pietruszki lub majerankiem. Obowiązkowo z pajdą świeżego, chrupiącego chleba na zakwasie do maczania w zupie. Nie ma nic lepszego.

A co jeśli zostanie? Nic straconego! Grochówka jest jedną z tych zup, które następnego dnia smakują jeszcze lepiej. Wszystkie smaki idealnie się łączą, zupa gęstnieje i staje się jeszcze bardziej esencjonalna. Można ją przechowywać w lodówce w zamkniętym pojemniku przez 3-4 dni. Świetnie nadaje się też do mrożenia. To idealny obiad jednogarnkowy, który można sobie przygotować na zapas i mieć pod ręką na czarną godzinę. Podobnie jak inne klasyki polskiej kuchni, wymaga czasu, ale odwdzięcza się smakiem.

Wasze pytania o grochówkę

Często dostaję pytania dotyczące tego dania, więc postanowiłem zebrać kilka najczęstszych w jednym miejscu. Może i Tobie rozjaśnią parę kwestii.

Co zrobić, jak grochówka wyjdzie za rzadka albo za gęsta? Jak za rzadka, to najprościej jest odlać trochę zupy do kubka, zblendować z kilkoma łyżkami ugotowanego grochu i ziemniaków i wlać z powrotem do garnka. Można też zrobić klasyczną zasmażkę na maśle i mące, ale ja wolę tę pierwszą metodę. Jak za gęsta – dolej trochę gorącej wody lub bulionu i zamieszaj. Proste.

Czy muszę moczyć groch? Jak wspomniałem, ten łuskany w połówkach nie wymaga moczenia. Cały, niełuskany – koniecznie, najlepiej na całą noc. Skróci to znacznie czas gotowania.

Jak długo mogę trzymać ją w lodówce? Bezpiecznie do 4 dni. W zamrażarce nawet do 3 miesięcy. Pamiętaj tylko, żeby ostudzić ją przed włożeniem do lodówki czy zamrażarki. Każdy przepis na grochówka z boczkiem rządzi się tymi samymi prawami przechowywania.

Zupa, która łączy pokolenia

I to by było na tyle. Mam nadzieję, że ten mój bardzo osobisty przepis na grochówka z boczkiem zainspiruje Was do gotowania. To coś więcej niż tylko zupa. To danie, które ma moc przenoszenia w czasie, przywoływania wspomnień i tworzenia nowych. To smak, który tak jak barszcz na zakwasie jest kwintesencją polskiego domu. Zachęcam Was do eksperymentów, do dodawania czegoś od siebie, by stworzyć swój własny, unikalny przepis na grochówka z boczkiem. Niech ten aromat wypełni Wasze kuchnie i serca. Po więcej inspiracji zajrzyjcie do innych domowych przepisów na obiad. Smacznego!