Mój przepis na puszysty placek drożdżowy – ten, który pachnie domem babci

Pamiętam to jak dziś. Niedzielne popołudnie, a w całym domu unosił się ten jeden, jedyny zapach. Mieszanka ciepłego mleka, masła i czegoś tak nieuchwytnie magicznego, że do dziś na to wspomnienie robi mi się cieplej na sercu. To był zapach babcinego ciasta drożdżowego. Lata zajęło mi odtworzenie tego smaku i tej puszystości. Przeszłam przez zakalce, twarde jak kamień kruszonki i ciasta, które za nic nie chciały rosnąć. Ale w końcu się udało. Chcę się z wami podzielić tym, co dla mnie jest czymś więcej niż tylko przepisem. To mój sprawdzony, dopieszczony przez lata przepis na puszysty placek drożdżowy, który zawsze się udaje i smakuje dokładnie tak, jak powinien – jak dom.

Wiele osób boi się ciasta drożdżowego. Słyszałam to setki razy: „a bo mi nie wyrośnie”, „zawsze mam zakalca”. Gwarantuję wam, że z tymi wskazówkami, które zebrałam po drodze, pieczenie stanie się czystą przyjemnością. To nie jest jakaś tajemna wiedza, to po prostu kilka małych trików i odrobina serca. Więc zakasajmy rękawy, bo ten przepis na puszysty placek drożdżowy czeka, żeby wypełnić wasz dom tym samym cudownym aromatem.

Skarby ze spiżarni, czyli co będzie nam potrzebne

Zanim zaczniemy, zbierzmy naszych bohaterów. Dobre składniki to absolutna podstawa i nie ma tu drogi na skróty. To od nich zaczyna się cały sekret puszystego ciasta. Pamiętajcie, żeby wszystko wyciągnąć z lodówki przynajmniej godzinę wcześniej. Drożdże to żywe organizmy i nie lubią szoku termicznego!

Oto lista:

Do ciasta:

• 500g mąki pszennej – ja najczęściej sięgam po typ 550, tortową. Wydaje mi się, że daje najlepszą strukturę, ciasto jest po niej takie delikatne i sprężyste.
• 50g świeżych drożdży – tak, wiem, że suche są wygodniejsze, ale świeże… one mają tę moc! Zapach i smak są nie do podrobienia. Jeśli musicie, użyjcie 14g suchych.
• 250ml mleka – najlepiej 3,2%, musi być lekko ciepłe, ale nie gorące! Takie w temperaturze ciała, idealne do kąpieli dla drożdży.
• 100g cukru – zwykły, biały kryształ.
• 2 jajka i 1 dodatkowe żółtko – to żółtko to sekret pięknego koloru i wilgotności.
• 100g masła – prawdziwego, osełkowego. Roztopionego i lekko przestudzonego.
• Szczypta soli – zawsze, do każdego słodkiego wypieku, żeby podbić smak.
• Skórka otarta z jednej cytryny – dla cudownego aromatu.

Na kruszonkę:

• 100g mąki pszennej
• 50g zimnego masła, prosto z lodówki
• 50g cukru

I oczywiście owoce, jeśli macie ochotę. U mnie królują śliwki węgierki, ale truskawki czy maliny też będą cudowne. To właśnie jest świetny przepis na puszysty placek drożdżowy z owocami.

Zaczynamy zabawę! Jak zrobić puszysty placek drożdżowy krok po kroku

Dobra, składniki gotowe? To teraz najważniejsza część. Podejdźcie do tego na luzie, z uśmiechem. Ciasto drożdżowe wyczuwa stres!

Etap pierwszy: Budzimy drożdże

To jest moment, w którym zaczyna się magia. Do małej miseczki wkruszamy świeże drożdże. Zasypujemy je łyżeczką cukru, łyżką mąki i zalewamy około 100 ml tego naszego ciepłego mleka. Mieszam wszystko delikatnie, żeby się połączyło i odstawiam w ciepłe miejsce. Moja babcia zawsze stawiała miseczkę na parapecie w słońcu. Ja, mieszczuch, wstawiam ją do lekko nagrzanego (i wyłączonego!) piekarnika. Po 10-15 minutach powinniście zobaczyć piękną, bąbelkową pianę. To znaczy, że drożdże żyją i są gotowe do pracy!

Etap drugi: Wyrabianie, czyli trochę gimnastyki

Do dużej miski przesiewam mąkę. Zawsze przesiewam, to dodaje ciastu lekkości. Wsypuję resztę cukru, sól, dodaję skórkę z cytryny, jajka, żółtko i na sam koniec nasz wyrośnięty, pachnący zaczyn. Zaczynam mieszać, powoli dolewając resztę mleka i na końcu roztopione masło.

I teraz zaczyna się prawdziwa praca. Można użyć robota z hakiem, co zajmie jakieś 8-10 minut. Ale ja… ja uwielbiam wyrabiać ciasto ręcznie. To około 15-20 minut, ale to najlepsza terapia. Czuję jak ciasto pod palcami zmienia strukturę, staje się gładkie, elastyczne. Pamiętam jak kiedyś tak się zapamiętałam w wyrabianiu, że mąka była wszędzie – na mnie, na kocie, na suficie. Ale co to była za radość! Ciasto jest gotowe, gdy pięknie odchodzi od ręki i ścianek miski. To fundament, na którym budujemy nasz przepis na puszysty placek drożdżowy.

Etap trzeci: Czas na drzemkę

Wyrobione ciasto formuję w kulę, wkładam z powrotem do miski, przykrywam czystą ściereczką i… zostawiam w spokoju. Musi mieć ciepło i ciszę. Znowu ląduje w lekko nagrzanym piekarniku na około 1-1,5 godziny. W tym czasie powinno co najmniej podwoić swoją objętość. To fascynujące patrzeć, jak rośnie!

Etap czwarty: Drugie życie na blaszce

Gdy ciasto pięknie wyrośnie, trzeba je delikatnie odgazować. Uderzam w nie pięścią, to takie satysfakcjonujące! Chwilkę je zagniatam i przekładam na blaszkę (moja ma wymiary 25×35 cm) wysmarowaną masłem i wysypaną bułką tartą. Rozprowadzam ciasto równomiernie po całej powierzchni i znowu przykrywam ściereczką. Daję mu jeszcze jakieś 30-40 minut na drugie wyrastanie, już na blaszce. Nie pomijajcie tego kroku, jest kluczowy dla ostatecznej puszystości!

Etap piąty: Korona dla króla, czyli kruszonka

W czasie, gdy ciasto odpoczywa po raz drugi, robię kruszonkę. Do miski wsypuję mąkę, cukier i dodaję pokrojone w kostkę zimne masło. I teraz najważniejsze: zagniatam to wszystko szybko, opuszkami palców. Chodzi o to, żeby masło się nie rozgrzało. Mają powstać takie fajne grudki. Taki prosty, a jednocześnie najlepszy przepis na puszysty placek drożdżowy z kruszonką nie może się bez niej obyć. Podobnie pyszne jest też ciasto z wiśniami i kruszonką, które polecam na letnie dni.

Na wyrośnięte ciasto układam owoce (jeśli używacie, warto je lekko obtoczyć w mące ziemniaczanej, nie puszczą tyle soku) i posypuję hojnie kruszonką. Bez żałowania!

Etap szósty: Wielki finał w piekarniku

Piekarnik nagrzewam do 180°C (góra-dół, bez termoobiegu, drożdżowe go nie lubi). Wstawiam ciasto i piekę około 35-45 minut. Czas zależy od piekarnika, więc trzeba mieć na nie oko. Jest gotowe, gdy kruszonka jest złocista, a w domu pachnie tak, że sąsiedzi pukają do drzwi. Dla pewności, można wbić w środek drewniany patyczek. Jeśli jest suchy – gotowe. Ten łatwy przepis na puszysty placek drożdżowy dobiegł końca!

Moje małe sekrety, żeby nigdy nie było zakalca

Przez lata walki z zakalcem nauczyłam się kilku rzeczy. Po pierwsze – temperatura. Wszystkie składniki muszą być w temperaturze pokojowej. Zimne jajka czy mleko potrafią zabić drożdże na starcie. Po drugie – cierpliwość. Nie przyspieszajcie wyrastania. Dajcie ciastu czas, a odwdzięczy się puszystością. No i po trzecie – nie otwierajcie piekarnika w trakcie pieczenia, zwłaszcza na początku. Nagła zmiana temperatury to prosta droga do katastrofy. To właśnie te drobne detale to prawdziwe sekrety puszystego placka drożdżowego.

Mój przepis na puszysty placek drożdżowy na mleku jest sprawdzony, ale te zasady działają zawsze.

Gdy klasyka to za mało – wariacje na temat

Gdy opanujecie podstawowy przepis na puszysty placek drożdżowy, możecie zacząć szaleć. Owoce sezonowe to oczywistość – śliwki, truskawki, jabłka, rabarbar. Ale co powiecie na masę serową, taką jak w serniku? Albo masę makową, tworząc coś na kształt makowca? Można też zrobić wersję z budyniem. Ogranicza was tylko wyobraźnia. Czasem robię też małe drożdżówki z wiśniami i kruszonką z tego samego ciasta. A jeśli macie ochotę na coś bardziej wyrafinowanego, może spróbujecie ciasta francusko-drożdżowego? Słyszałam też o wersjach dla zabieganych, istnieje nawet szybki przepis na puszysty placek drożdżowy bez wyrabiania, ale dla mnie to już trochę oszustwo – cały urok tkwi w tym procesie.

Jak przechować to cudo (jeśli coś zostanie)?

Szczerze? Rzadko kiedy mam ten problem. Ale jeśli jakimś cudem placek przetrwa pierwszy dzień, najlepiej przechowywać go owinięty w ściereczkę lub folię spożywczą. Zachowa świeżość przez 2-3 dni. Można go też zamrozić. Kroję go na porcje, każdą owijam szczelnie folią i do zamrażarki. Po rozmrożeniu smakuje prawie jak świeżo upieczony. Idealny do kawy, herbaty, albo po prostu do chrupania solo. Dla mnie to jest po prostu najlepszy przepis na puszysty placek drożdżowy babci, który przenosi mnie w czasie.

Wasze pytania, moje odpowiedzi – bez tajemnic

Pojawiły się jakieś wątpliwości? Oto odpowiedzi na najczęstsze pytania, które dostaję, gdy ktoś próbuje mój przepis na puszysty placek drożdżowy.

Czy mogę użyć suchych drożdży zamiast świeżych?

Tak, chociaż jak wspominałam, wolę świeże. Przelicznik jest prosty: na każde 25g świeżych drożdży przypada około 7g suchych. W tym przepisie będzie to więc 14g suchych drożdży instant. Nie musisz z nich robić zaczynu, po prostu wymieszaj je z mąką.

Dlaczego moje ciasto nie wyrosło?

Och, to klasyk. Przyczyn może być kilka. Albo drożdże były stare, albo mleko za gorące (powyżej 40°C zabija drożdże), albo ciasto miało za zimno. Upewnij się też, że zostało dobrze wyrobione. To naprawdę ważne.

Czy mąka ma znaczenie?

Ogromne! Mąka pszenna typ 450, 500 lub 550 jest najlepsza. Ma odpowiednią ilość glutenu, który tworzy siateczkę utrzymującą pęcherzyki powietrza, co daje puszystość. Z mąką pełnoziarnistą ciasto będzie cięższe i nie tak wyrośnięte, więc jeśli eksperymentujesz, musisz zmodyfikować ten przepis na puszysty placek drożdżowy.