Mazurek Makowy: Ten Jeden Przepis na Wielkanoc, Który Zawsze Wychodzi

Pamiętam to jak dziś. Metalowa maszynka do mielenia, przykręcona na sztywno do kuchennego stołu u babci. Ten charakterystyczny zgrzyt, kiedy mieliła mak, który wcześniej parzył się godzinami, wypełniając cały dom słodkim, lekko ziemistym zapachem. To był oficjalny znak, że Wielkanoc jest tuż tuż. Dla mnie mazurek makowy to nie jest po prostu ciasto. To kapsułka czasu, kwintesencja świątecznej krzątaniny i smak, który definiuje moje wspomnienia. Co roku, kiedy wyciągam ten stary, pożółkły zeszyt, czuję tę samą ekscytację. Dziś podzielę się z Wami tym skarbem. To nie jest kolejny przepis z internetu. To kawałek mojej rodziny, tradycyjny przepis na mazurek makowy, który mam nadzieję, zagości i na waszych stołach.

O co tyle hałasu z tym mazurkiem?

Każdy ma swoje wielkanocne „must have”. U jednych to żurek, u innych biała kiełbasa. U mnie to właśnie on. Mazurek. Ale nie byle jaki, tylko mazurek makowy. Ten płaski, kruchy placek, uginający się pod ciężarem słodkiej, bakaliowej masy, to dla mnie symbol końca postu i początku prawdziwego świętowania. Ludzie mówią, że nazwa pochodzi od Mazurów, inni że z Mazowsza, a ja wierzę, że ten przepis na mazurek makowy pochodzi prosto z serca. Bo trzeba włożyć w niego serce.

W przeciwieństwie do wysokich bab, mazurek jest skromny, niski, ale nadrabia to bogactwem smaku i dekoracji. To jest ten tradycyjny przepis na mazurek makowy, którego szukacie.

Skarby z babcinej spiżarni, czyli co potrzebujesz

Zanim zaczniemy, zgromadźmy nasze skarby. Dobry mazurek makowy zaczyna się od dobrych składników, tu nie ma drogi na skróty. Babcia zawsze mówiła, że na maśle i prawdziwym maku oszczędzać nie wolno. Więc słucham jej do dziś. Oto kompletna lista, bo prawdziwy przepis na mazurek makowy wymaga tylko kilku dobrych rzeczy.

Do idealnie kruchego spodu potrzebujesz:
– Jakieś 250 g mąki pszennej, ja biorę zwykłą tortową, typ 450.
– Pół kostki, czyli 125 g, bardzo zimnego masła, takiego prawdziwego 82%. Koniecznie pokrojonego w kostkę.
– Ze 50 g cukru pudru, żeby ciasto było delikatne.
– Dwa żółtka od szczęśliwych kur, jeśli masz.
– Maleńka szczypta soli, żeby podbić smak.
– Czasami ciasto bywa uparte, wtedy dodaję łyżkę lodowatej śmietany 18%.

A serce mazurka, czyli masa makowa:
– Około 200 g maku, najlepiej już zmielonego, bo to oszczędza mnóstwo pracy. Jeśli masz w całości, czeka cię mała przygoda z mieleniem.
– Ze 100 g cukru, ale spróbuj masy, może wolisz mniej słodką.
– Dwie hojne łyżki miodu, najlepiej lipowego.
– Jedno czy dwa jajka, ja czasem daję same białka, żeby masa była lżejsza.
– Bakalie! Tu nie ma co żałować. Garść rodzynek, trochę skórki pomarańczowej, posiekane orzechy… co tam lubisz. Razem ze 150 g.
– Mały kawałek masła, tak ze 30 g.
– I dla zapachu – kropelka aromatu migdałowego. Cudo.

Dekoracja to już Twoja fantazja. Lukier, kajmak, orzechy, migdały… wszystko co sprawi, że Twój domowy mazurek na święta będzie najpiękniejszy. Te składniki na mazurek makowy to baza, reszta to miłość.

Jak zrobić mazurek makowy krok po kroku

Dobra, bierzemy się do roboty. Obiecuję, że ten przepis na mazurek makowy nie jest trudny, trzeba tylko robić wszystko po kolei i z czuciem.

Etap pierwszy – kruchy spód.
Najpierw mąkę, cukier puder i sól przesiej na stolnicę. Zrób na środku dołek. Do tego dołka wrzuć pokrojone zimne masło i żółtka. A teraz najważniejsze: zagniataj szybko! Palcami, jakbyś kruszył piasek. Chodzi o to, żeby masło się nie roztopiło od ciepła rąk. Jak ciasto zacznie przypominać mokry piasek, złącz je w kulę. Jeśli jest za suche, dodaj tę łyżkę zimnej śmietany. Kulę owiń w folię i hyc do lodówki na godzinkę. Musi odpocząć. Po tym czasie rozwałkuj ciasto na grubość kilku milimetrów i wylep nim formę. Pamiętaj o zrobieniu małego ranciku z ciasta dookoła, żeby masa makowa nie uciekła. Ponakłuwaj spód widelcem i wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na jakieś 15-20 minut. Ma być lekko złoty. To tzw. ślepe pieczenie. Wyjmij i niech stygnie.

Etap drugi – boska masa makowa.
Jeśli masz mak w ziarnach, musisz go sparzyć wrzątkiem, odcedzić i zmielić. Trzy razy! To robota dla wytrwałych. Ja idę na łatwiznę i kupuję mielony. W garnku roztapiam masło, dodaję mak, cukier, miód i jajka. Mieszam i podgrzewam na małym ogniu przez kilka minut, aż masa zgęstnieje i zacznie pachnieć tak, że sąsiedzi zapukają do drzwi. Zdejmuję z ognia, wrzucam wszystkie bakalie i aromat. Mieszam ostatni raz i odstawiam do przestygnięcia. Właśnie przygotowałeś najlepszą masę, jaką zna niejeden przepis na mazurek makowy.

Etap trzeci – wielkie połączenie.
Na podpieczony, wystudzony spód wykładasz równomiernie masę makową. Wygładź ją ładnie łyżką. Teraz całość wraca do piekarnika, tym razem nagrzanego do 170 stopni, na jakieś pół godziny. Pilnuj, żeby brzegi się za bardzo nie spiekły. Po upieczeniu wyjmij i zostaw do całkowitego wystygnięcia. To jest trudny moment, bo pachnie obłędnie, ale cierpliwość zostanie nagrodzona. Zaufajcie mi, ten przepis na mazurek makowy jest tego wart.

Etap czwarty – artystyczny nieład, czyli dekoracja.
Jak mazurek jest już zimny, możesz zaszaleć. Ja najczęściej robię prosty lukier z cukru pudru i soku z cytryny. Rozsmarowuję go na wierzchu, a potem układam wzory z płatków migdałowych i orzechów. Czasem, jak mam ochotę na coś ekstra, sięgam po kajmak. Taki gotowy, z puszki, lekko podgrzany, żeby dał się rozsmarować. To jest pyszna opcja, taki przepis na mazurek makowy z kajmakiem to już wyższa szkoła jazdy, a to wciąż ten sam przepis na mazurek makowy.

Moje małe sekrety i porady

Przez lata pieczenia tego ciasta nauczyłam się kilku rzeczy. Wiele osób szuka w sieci 'najlepszy przepis na mazurek makowy’, a ja myślę, że klucz jest w prostocie i zimnych składnikach. Po pierwsze, żeby ciasto kruche nie miało zakalca, wszystko musi być zimne. Masło, woda/śmietana, nawet twoje ręce. Po drugie, nie żałuj bakalii w masie makowej, one nadają jej wilgoci i charakteru. Jeśli chcesz iść na totalne skróty, jest opcja na szybki przepis na mazurek makowy z gotową masą z puszki. Ale obiecaj, że dodasz do niej od siebie trochę orzechów i miodu, żeby nabrała duszy. A jak przechowywać? W chłodnym miejscu, przykryty. Wytrzyma kilka dni, o ile wcześniej nie zniknie. A i jeszcze jedno, ten przepis na mazurek makowy z kruchego ciasta jest świetną bazą do eksperymentów. Właściwie, to chyba najłatwiejszy przepis na mazurek makowy jaki znam.

A może by tak coś zmienić?

Klasyka jest super, ale czasem fajnie jest coś pokombinować. Jeśli opanowałeś już podstawowy przepis na mazurek makowy, spróbuj tych wariacji. Na przykład wspomniany już przepis na mazurek makowy z kajmakiem. To po prostu poezja smaku, słodycz kajmaku idealnie przełamuje intensywność maku. Inna opcja to mazurek z bezą na wierzchu. Po nałożeniu masy makowej, wykładasz na nią ubitą pianę z białek i zapiekasz aż beza będzie chrupiąca i złocista. Wygląda obłędnie!

Dla tych, co się naprawdę spieszą, jest nawet mazurek makowy bez pieczenia przepis. Spód robisz z pokruszonych herbatników z masłem, na to gotowa masa makowa i dekoracja. Chwila w lodówce i gotowe. To może nie jest ten sam tradycyjny przepis na mazurek makowy co u babci, ale w kryzysowej sytuacji ratuje honor gospodyni. Możesz też zrobić przepis na mazurek makowy z lukrem, ale takim porządnym, cytrynowym, który fajnie zrównoważy słodycz. Każda z tych wersji bazuje na tym samym przepisie na mazurek makowy.

Pytania, które zawsze się pojawiają

Często znajomi pytają mnie, czy można użyć gotowej masy makowej. Jasne, że można! Sama tak robię, gdy brakuje mi czasu. Tylko pamiętajcie, żeby ją spróbować. Czasem są tak słodkie, że trzeba zrezygnować z cukru w przepisie. „A czy można go mrozić?”. Można! Najlepiej bez dekoracji. Potem wystarczy wyjąć dzień wcześniej i udekorować przed podaniem. Ten przepis na mazurek makowy jest też bardzo praktyczny. „A jakie dodatki?”. Wszystko co chrupie i jest słodkie! Orzechy, migdały, suszona żurawina, kandyzowana skórka pomarańczowa. Niektórzy pod masę makową dają cieniutką warstwę kwaśnego dżemu, np. porzeczkowego. Też super patent. To pokazuje jak uniwersalny jest ten przepis na mazurek makowy.

Coś więcej niż tylko ciasto

Mam nadzieję, że ten mój przydługi wywód i ten przepis na mazurek makowy zachęcił Was do działania. Pieczenie tego ciasta to dla mnie rytuał. To czas, kiedy zwalniam, mieszam składniki i myśli, wspominam. To coś więcej niż tylko odmierzanie mąki i cukru. To tworzenie smaku, który potem będzie się kojarzył Waszym bliskim z domem, ciepłem i Wielkanocą. To jest przepis na mazurek makowy, który łączy pokolenia. I o to w tym wszystkim chodzi. Nieważne czy wyjdzie idealnie prosty, czy trochę krzywy. Będzie Wasz. Życzę Wam, żeby ten domowy mazurek na święta smakował jak najpiękniejsze wspomnienia. Smacznego!