Mój przepis na ratatuj – jak zrobić to prowansalskie cudo krok po kroku

Pamiętam to jak dziś. Obejrzałam film „Ratatuj” i po prostu oszalałam. Ta scena, w której surowy krytyk kulinarny próbuje dania i przenosi się do czasów dzieciństwa… magia! Od razu wiedziałam, że muszę tego spróbować. Moja pierwsza próba była, delikatnie mówiąc, katastrofą. Wyszła mi warzywna breja. Ale nie poddałam się. Przez lata testowałam, zmieniałam, aż w końcu doszłam do wersji, którą dziś kocham. To coś więcej niż potrawka. To esencja lata zamknięta w garnku, wspomnienie wakacji w Prowansji, nawet jeśli nigdy tam nie byłam.

Więc jeśli szukasz przepisu, który nie jest tylko suchą instrukcją, ale ma w sobie trochę serca, to dobrze trafiłeś. Pokażę ci mój sprawdzony przepis na ratatuj, który zawsze wychodzi. To nie jest ten idealnie ułożony ratatuj z filmu, ale prawdziwy, domowy, pełen smaku gulasz warzywny, który rozgrzewa duszę. Ten przepis na ratatuj to mój mały skarb.

Ratatuj – więcej niż filmowa potrawka z warzyw

Zanim przejdziemy do gotowania, chwila historii, ale bez nudy, obiecuję! Ratatuj to danie prosto z serca Prowansji, z okolic Nicei. Kiedyś to było jedzenie biednych rolników, którzy wrzucali do garnka to, co akurat urosło im w ogródku. Bakłażan, cukinia, papryka, pomidory – wszystko, co dojrzało w południowym słońcu. Sama nazwa „ratatouille” pochodzi od słowa oznaczającego „mieszać”, i o to w tym wszystkim chodzi. O mieszanie smaków, aromatów, kolorów.

To, co znamy z filmu, to tak naprawdę Confit Byaldi, czyli bardziej elegancka, restauracyjna wersja. Pięknie wygląda, nie przeczę, ale dla mnie prawdziwy ratatuj to właśnie ten duszony, trochę niechlujny, gdzie warzywa przenikają się nawzajem, tworząc jedną, spójną całość. W tym tkwi cała siła i to właśnie ten klasyczny przepis na ratatuj chcę wam dzisiaj pokazać.

Czego potrzebujesz, żeby poczuć Prowansję na talerzu?

Sekret tkwi w prostocie i jakości składników. Nie ma tu drogi na skróty. Jeśli użyjesz świeżych, sezonowych warzyw, połowa sukcesu za tobą. To jest absolutna podstawa, jeśli chcesz, żeby Twój przepis na ratatuj naprawdę zachwycił.

Moja lista skarbów:

• Bakłażan: Jeden duży albo dwa mniejsze. Szukaj takiego z gładką, lśniącą skórką. Kiedyś zawsze go soliłam, żeby pozbyć się goryczy, ale te nowoczesne odmiany rzadko bywają gorzkie. Czasem to robię, a czasem, jak się spieszę, pomijam.
• Cukinia: Dwie średnie, jędrne sztuki. Nie bierzcie tych przerośniętych, bo mają dużo wody i mało smaku.
• Papryka: Zawsze mieszam kolory, najczęściej czerwoną i żółtą, bo są najsłodsze. Zielona potrafi zdominować smak, więc używam jej ostrożnie.
• Pomidory: O, to jest temat rzeka. Latem tylko i wyłącznie świeże, dojrzałe, pachnące słońcem pomidory malinowe (tak z 5-6 sztuk). Trzeba je sparzyć i obrać ze skórki, wiem, trochę roboty, ale warto. Zimą ratuję się dobrymi pomidorami z puszki. To też świetna opcja, jeśli przygotowujesz swoje domowe pomidory na zimę – wtedy masz smak lata przez cały rok!
• Cebula i czosnek: Jedna duża cebula, słodka, i ze 3-4 ząbki naszego polskiego czosnku. To one budują całą bazę smaku.
• Zioła: Koniecznie świeży tymianek i rozmaryn. Jeśli nie masz, suszone też dadzą radę, ale to nie to samo. No i liść laurowy. A na sam koniec świeża bazylia!
• Oliwa z oliwek: Dobrej jakości, extra virgin. Nie żałuj jej. To ona łączy wszystkie smaki.

Mój sprawdzony przepis na ratatuj, czyli jak to robię po swojemu

Gotowi? To teraz krok po kroku pokażę wam, jak zrobić ratatuj, żeby smakował jak marzenie. Potrzebny będzie duży garnek z grubym dnem albo głęboka patelnia i trochę cierpliwości. To najważniejszy składnik!

1. Najpierw siekanie.
Wszystkie warzywa – bakłażan, cukinię, paprykę – kroję w dość sporą kostkę, tak na oko 2-3 cm. Nie lubię, jak się rozpadają w gotowaniu. Cebulę siekam w piórka, a czosnek w cieniutkie plasterki. Pomidory, jeśli używasz świeżych, sparz, obierz ze skórki i pokrój w kostkę.

2. Smażenie to klucz!
I tu jest sekret, którego nauczyłam się metodą prób i błędów. Nie wrzucaj wszystkiego na raz! Każde warzywo trzeba podsmażyć osobno. Na patelni rozgrzewam solidną porcję oliwy. Najpierw bakłażan – smażę go partiami, aż się ładnie zezłoci z każdej strony. Potem zdejmuję go na talerz. To samo robię z cukinią, a na końcu z papryką. Tak, to zajmuje chwilę, ale dzięki temu warzywa nie puszczą wody i nie zrobi się z nich ciapa. Zachowają swój smak i kształt. To najważniejsza część, jeśli chcesz zrobić idealny ratatuj z cukinii i bakłażana przepis.

3. Baza, czyli sos.
Na tej samej patelni, na której smażyły się warzywa, wrzucam cebulę. Smażę powoli, aż będzie miękka i słodka. Pod koniec dodaję czosnek – i tu uwaga! Raz się zagapiłam i go spaliłam. Całe danie było do wyrzucenia, gorzkie i niesmaczne. Więc czosnek smażymy tylko chwilkę, jakieś 30 sekund, aż zapachnie.

Teraz czas na pomidory. Dodaję je do cebuli i czosnku, wrzucam gałązki tymianku, rozmarynu i liść laurowy. Doprawiam solą i pieprzem. Duszę to wszystko razem z 15 minut, aż powstanie gęsty, aromatyczny sos.

4. Wielkie połączenie.
Do gotowego sosu wrzucam wszystkie podsmażone wcześniej warzywa. Delikatnie mieszam, żeby wszystko się połączyło. Przykrywam garnek, zmniejszam ogień na absolutne minimum i… zapominam o nim na jakieś 40-60 minut. Im dłużej się dusi, tym jest lepsze. Smaki muszą mieć czas, żeby się zaprzyjaźnić. To właśnie cierpliwość sprawia, że ten przepis na ratatuj jest wyjątkowy. Sprawdzam pod koniec, czy nie trzeba doprawić. Na sam koniec wyjmuję zioła i liść laurowy, i dodaję garść porwanych liści świeżej bazylii.

I gotowe. Zapach, który unosi się w kuchni, jest po prostu obłędny.

Ratatuj na leniucha i dla gości – czyli inne sposoby na to danie

Oczywiście, nie zawsze mam czas na całą tę ceremonię. Czasem potrzebuję czegoś na szybko. Wtedy z pomocą przychodzi mi przepis na ratatuj z piekarnika. To taki trochę łatwy przepis na ratatuj dla zabieganych. Po prostu kroję wszystkie warzywa, mieszam w dużej misce z oliwą, ziołami, solą i pieprzem, wykładam na blachę i piekę w 190 stopniach przez około 40 minut. Nie ma tej głębi smaku co duszony, ale wciąż jest pysznie! To świetny pomysł, gdy szukasz inspiracji na obiad z cukinią. A jeśli chcecie zaszaleć i zrobić wrażenie na gościach, możecie spróbować zrobić przepis na ratatuj z filmu, czyli to piękne, układane cudo. Kupa roboty, ale efekt jest spektakularny.

Z czym to się je? Moje pomysły na podanie ratatuj

Najlepsze w ratatuj jest to, że smakuje genialnie na gorąco, na ciepło i na zimno, prosto z lodówki następnego dnia. Serio, czasem jest wtedy nawet lepsze!

Ja najczęściej podaję je po prostu ze świeżą, chrupiącą bagietką do maczania w sosie. To jest niebo. Ale świetnie pasuje też do kaszy kuskus, ryżu, a nawet do makaronu. Czasem serwuję je jako dodatek do pieczonego kurczaka albo ryby. A w wersji wegańskiej – z grillowanym tofu. Posypane pokruszoną fetą i świeżą bazylią to już w ogóle poezja. Ratatuj jest super uniwersalny.

A jeśli szukacie innych pomysłów na wege obiad, bo akurat nie macie ochoty na warzywa w tej formie, to ostatnio u mnie w domu hitem są kotlety z ciecierzycy. Z kolei gdy tylko pojawią się pierwsze pędy, nic nie przebije klasyki, czyli szparagów z piekarnika. Prosto i pysznie.

Kilka moich sekretów, żeby ratatuj wyszło idealne

Na koniec małe podsumowanie moich złotych rad, które sprawią, że wasz przepis na ratatuj będzie bezbłędny.

Po pierwsze, jakość warzyw. Nie da się zrobić dobrego ratatuj ze smutnych, zwiedniętych warzyw z supermarketu. Latem idźcie na targ!

Po drugie, smażenie osobno. Wiem, że kusi, żeby wrzucić wszystko razem i mieć spokój, ale nie róbcie tego. To naprawdę zmienia wszystko. To sekret, który sprawia, że ten przepis na ratatuj działa.

Po trzecie, cierpliwość. Długie, powolne duszenie na małym ogniu. To nie jest danie na szybko. Dajcie mu czas, a odwdzięczy się niesamowitym smakiem.

Nie tylko pyszne, ale i zdrowe – cała prawda o ratatuj

Najlepsze jest to, że jedząc ratatuj, robisz dla siebie coś dobrego. To danie to bomba witaminowa. Pełno w nim błonnika, antyoksydantów i wszystkiego, co dobre. Jest lekkie, a jednocześnie sycące. Idealne na obiad, na kolację, na lunch do pracy. To w stu procentach wegański przepis na ratatuj (chyba że dodacie fetę), więc jest dla każdego.

Dla mnie gotowanie to terapia. A robienie ratatuj to jedna z moich ulubionych sesji. Mam nadzieję, że mój przepis na ratatuj sprawi wam tyle samo radości, co mnie. Smacznego!